Erkenning van PTSS bij de politie

De aard van politiewerk en het risico op PTSS

Het politiewerk vereist dat agenten regelmatig omgaan met situaties die voor de meeste mensen onvoorstelbaar zijn. Ze worden geconfronteerd met ernstige ongevallen, gewelddadige misdrijven, huiselijk geweld en andere schokkende gebeurtenissen. Deze ervaringen kunnen diepe emotionele littekens achterlaten, vooral wanneer agenten direct betrokken zijn of getuige zijn van menselijk leed.

De constante blootstelling aan dergelijke traumatische gebeurtenissen verhoogt het risico op het ontwikkelen van PTSS aanzienlijk. Symptomen van PTSS kunnen variëren van herbelevingen en nachtmerries tot ernstige angst en vermijdingsgedrag. Deze symptomen kunnen het dagelijks functioneren van een agent ernstig belemmeren en hebben zowel professionele als persoonlijke gevolgen.

Erkenning van PTSS als

In 2013 werd PTSS officieel erkend als beroepsziekte binnen de politie. Deze erkenning hield in dat wanneer een agent de diagnose PTSS kreeg en deze aandoening in verband kon worden gebracht met het werk, dit juridisch werd erkend als een beroepsziekte. Deze stap was van groot belang, aangezien het de weg vrijmaakte voor getroffen agenten om aanspraak te maken op ondersteuning en compensatie.

Voor de erkenning van PTSS als beroepsziekte was het essentieel dat er een duidelijk verband werd aangetoond tussen de aandoening en het politiewerk. Dit betekende dat de PTSS moest zijn ontstaan als direct gevolg van traumatische ervaringen die tijdens de dienst zijn opgedaan. Het vaststellen van dit causale verband was cruciaal voor de formele erkenning en de daaropvolgende toekenning van rechten en compensaties.

Inmiddels is dit systeem veranderd. De bewijsdruk is bij de medewerker komen te vervallen. Indien gezondheidsklachten die (gedeeltelijk) zijn veroorzaakt door werkzaamheden en omstandigheden die direct samenhangen met het beroep, oftewel de functie van de medewerker, maakt men direct aanspraak op vergoeding van diverse posten.

1. Is er sprake van werk?
2. Is er sprake van een vorm van eigen schuld?
3. Is er sprake van enige mate (dat wil zeggen 1% of meer) van beroepsgerelateerdheid?

Er is sprake van een tijdelijke aanspraak gebaseerd op een aanname, namelijktotdat er een besluit wordt genomen over de beroepsgerelateerdheid. Bij de besluitvorming wordt de feitelijke informatie in de melding beoordeeld langsdrie elementen, te weten:

Indien de beroepsgerelateerdheid wordt afgewezen, staat de mogelijkheid van bezwaar/ (hoger) beroep open.

Indien de beroepsrelateerdheid in enige mate wordt aangenomen, maakt men aanspraak op vergoeding van verschillende posten. Er is sprake van één rechtspositionele verantwoordelijkheid vanuit goed werkgeverschap.Zodra er sprake is van een medische eindsituatie of er vijf jaren zijn verstreken na het melden van de beroepsgerelateerde klachten, wordt in hetzogenaamde  afrondende stadium vervolgens gekeken of de beroepsgerelateerde klachten nog in overwegende mate aanwezig zijn. Aan de hand daarvan worden bepaalde kosten wel of niet volledig vergoed, waarna men na een afronding van de zaak toewerkt. Ook hier staat weer de mogelijkheid van bezwaar/ (hoger) beroep open.

Implicaties van erkenning

De erkenning van beroepsgerelateerde klachten heeft verstrekkende gevolgen voor zowel de getroffen agenten als de politieorganisatie. Voor de agent betekent het dat de aandoening wordt erkend (in beginsel op basis van een aanname; later door middel van een besluit) als een gevolg van het werk, wat kan leiden tot toegang tot verschillende vormen van ondersteuning en compensatie. Dit omvat onder andere psychologische hulp en  indien nodig, aanpassingen in het werk om het herstel te bevorderen. Daarnaast staat financiële compensatie centraal waarbij– naast doorbetaling van de bezoldiging – verschillende posten voor vergoeding in aanmerking komen. Denk hierbij aan:
– kosten voor gezondheidskundige behandeling en verzorging;
– vergoeding voor huishoudelijke hulp en extra kinderopvang;
– vergoeding voor verlies aan zelfwerkzaamheid;
– smartengeld.

Voor de politieorganisatie brengt de erkenning de verantwoordelijkheid met zich mee om adequate maatregelen te nemen ter ondersteuning van getroffen medewerkers. Dit omvat niet alleen het bieden van directe hulp en compensatie, maar ook het implementeren van preventieve maatregelen om het risico op PTSS bij agenten te verminderen. Daarnaast benadrukt de erkenning het belang van een cultuur binnen de organisatie waarin mentale gezondheid serieus wordt genomen en waar medewerkers zich gesteund voelen om hulp te zoeken zonder stigma of angst voor repercussies.

Preventie en ondersteuning

Hoewel de erkenning van beroepsgerelateerde klachten een belangrijke stap is, is preventie net zo cruciaal. De politieorganisatie heeft de verantwoordelijkheid om proactieve maatregelen te nemen om het risico op PTSS bij agenten te minimaliseren. Dit omvat onder andere het bieden van training en educatie over mentale gezondheid, het implementeren van programma’s voor stressmanagement en het creëren van een ondersteunende werkomgeving waarin agenten zich veilig voelen om hun ervaringen en gevoelens te delen.

Daarnaast is het belangrijk dat er adequate nazorg beschikbaar is voor agenten die traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt. Dit kan bestaan uit debriefingsessies, counseling en andere vormen van psychologische ondersteuning. Door tijdige en effectieve ondersteuning te bieden, kan de impact van traumatische ervaringen worden verminderd en kan het risico op de ontwikkeling van PTSS worden verkleind.